Quranda stress / 1

Stress və ya zehni təzyiq bədənə daxil olan və ya insanın psixikasına təsir edən, narahatlıq, çaşqınlıq yaradan və tarazlığın itirilməsinə səbəb olan hər hansı bir daxili və ya xarici faktordur. Stress əvvəlcə bədənə təzyiq demək idi. Amma getdikcə hər cür fiziki və ya ruhi gərginlik adlandı və nəhayət, 20-ci əsrdə bu anlayış bir növ insanın həyatı boyu çəkdiyi bütün təzyiqləri özündə cəmləşdirən əsəb gərginliyi mənasında istifadə edilmişdir.

Bütün stresslər mənfi və ya pis deyil. Yaşamağa davam etmək üçün müəyyən miqdarda stress lazımdır. Alimlər stressi iki növə bölürlər: yaxşı stress və pis stress. Yaxşı stress bəyənilir və artan fəaliyyət və fərdi yaradıcılıq kimi müsbət təsirlərə səbəb olur. Aşiq olmaq, evliliyi qeyd etmək və uşaq sahibi olmaq iradə və məqsədə çatmaq üçün davamlı səyi gücləndirən müsbət stressi ehtiva edir. Ancaq pis stress insan stresli hadisəni idarə edə bilmədiyini hiss etdikdə baş verir.

Qurani-Kərimdə stress anlayışı “xof” (qorxu) kimi sözlərlə qeyd edilir. Qorxu insanı narahatlığa və qərarsızlığa salır. Bəs stresslə necə mübarizə aparmaq olar? İslam bizə stressin qarşısını almaq və onu müalicə etmək üçün güclü həll yolları təqdim etmişdir. Ruhi təzyiqlə mübarizədə Quranın ən mühüm həll yolu “Allaha iman”dır. Allaha iman həm stressi (qorxu), həm də depressiyanı (kədəri) aradan qaldırar. Qurani-Kərim bu məzmunda buyurur: “Bəli, kim özünü Allaha təslim edib yaxşı işlər görsə, Rəbbi yanında onun mükafatı müəyyəndir. Onlar üçün heç bir qorxu yoxdur və onlar kədərlənməyəcəklər” (Bəqərə, 112). Quran təfsirçiləri deyirlər ki, adətən qorxu (stress) gələcək barəsində qorxmaqdır, kədər (depressiya) isə keçmiş üçün kədərlənməkdir. Allaha iman insanın həm keçmişi ilə bağlı düşüncələrini rahatlaşdırır (çünki o, Allahın onu bağışlayacağını və keçmişinin əvəzini ödəyəcəyini bilir) həm də gələcəklə bağlı onu rahat edir (çünki o, gələcək bütün hadisələrin Allahın qüdrəti altında olduğunu bilir. Həmçinin başına gələcək hər şeyin onun xeyrinə olacağını bilir).

iqna.ir