Quran, öyüd-nəsihət və xatırlatma kitabıdır

12 Iyun 2023 - 19:41

Quranda və Quran üçün dəfələrlə işlədilən vəsflərdən biri də “zikr” kəlməsidir. "Zikr" insanın unutduğu bir şeyi xatırlamaq deməkdir. Allah Quran ayələrinin birində Quranı asan etməsinin amilini xatırlamaq olaraq bəyan edilir: "And olsun ki, Biz Quranı (ondan) ibrət almaq (öyüd-nəsihət qəbul etmək və xatırlamaq) üçün belə asanlaşdırdıq. Amma heç bir ibrət alan (öyüd-nəsihət qəbul edən) varmı?!" (Qəmər, 17).

Yada salmaq və nəsihət vermək Quranda qeyd olunan məsələlərdəndir. Bunun səbəbi öyüd-nəsihət vermənin möminlərə faydasıdır. Bu ayənin mənasına çox diqqət yetirməklə bir çox məqamları başa düşmək olar ki, onlardan bəzilərini qeyd edirik:

Xatırlamaq məsələsinə çox diqqət yetirilir: Quranda xatırlamaq yüksək qiymətləndirilir. Bunun səbəblərindən biri də qəlbləri diriltmək və qəlbləri həqiqətlərə yönəltmək hesab edilə bilər. Adətən, cəmiyyətdə mövcud olan bəzi insanlar haqqı qəbul etməyə hazır olur və həqiqəti qəbul etməyə heç bir müqavimət göstərmir. Bu insanlara nəsihət veriləndə sanki yeni doğulmuş kimi dəyişirlər; Rahatlıqla həqiqəti tapıb ona doğru addımlar atırlar.

Amma elə insanlar da var ki, öz mənafelərini təhlükə altında görüb, bir anlıq ləzzətlərə qapıldıqları zaman həqiqətlərə qarşı durur və bunu heç bir şəkildə qəbul etmirlər. Bu insanlara öyüd-nəsihət verildikdə, bəziləri yumşalır və haqqa doğru yönəlir, bəziləri isə əvvəlki yollarında qalırlar.

Bəs Quran xəbərdarlıq etmək üçün hansı üsullardan istifadə edir?

Quranın üsullarından biri də ölümü yad etməkdir. Ölüm hər bir insanın mütləq başına gələcək hadisələrdən biridir. Çünki Quran insanı oyatmaq və ona başa salmaq istəyir ki, bu dünya həyatı fanidir və insan axirət həyatına hazırlaşmalıdır. O, ölümü və onun müxtəlif tərəflərini daim insanlara təkrarlayır:

"Hər bir kəs (canlı) ölümü dadacaqdır. Şübhəsiz ki, mükafatlarınız qiyamət günü tamamilə veriləcəkdir. Oddan (Cəhənnəmdən) uzaqlaşdırılıb, Cənnətə daxil edilən kimsə muradına çatacaqdır. Dünya həyatı isə aldadıcı həzdən (əyləncədən) başqa bir şey deyildir (Ali-İmran, 185).

Tərbiyə məsələlərində ölümü xatırlamağın təsirlərindən biri də qəflət etməməkdir. İnsan bir gün bu dünyadan gedəcəyini və həyatına və davranışına görə saniyə-saniyə cavab verməli olduğunu düşünəndə, bu dünya həyatında fikir və hərəkətlərinə daha çox diqqət yetiriləcək; Dili ilə pis söz deməyə, gözü ilə çirkin şəkillər görməməyə və qulağı ilə yanlış şeylər eşitməməyə səy göstərəcək.

 

iqna.ir