Dünyanı gəzin və ibrət alın!

28 May 2023 - 18:13

Qəribə ola bilər ki, səmavi kitab öz izləyicilərini yer üzündə səyahət etməyə meylləndirir. Amma Quranın tövsiyələrindən biri də yer üzünü gəzmək, bəşəriyyətin nailiyyətlərini görmək və müxtəlif cəmiyyətlərin davranışlarının nəticələri haqqında düşünməkdir. Bu düşüncə düzgün həyat yolunu müəyyən etməyə çox kömək edir:

"(Ey müsəlmanlar!) Sizdən əvvəl bir çox vaqiələr (ibrətli əhvalatlar) olub keçmişdir. İndi yer üzünü dolaşıb haqqı təkzib edənlərin aqibətinin necə olduğunu görün!” (Ali-İmran, 137).

Bu ayənin "Nümunə" təfsirində Allahın keçmiş qövmlərdə belə adət-ənənələri olduğu və bu ənənələrin heç vaxt xüsusi bir cəhəti olmadığı və hər kəs üçün bir sıra həyati qanunlar şəklində həyata keçirildiyi təqdim edilmişdir. Bu rəvayətlərdə imanlı, mücahid, birlik olan və ayıq insanların tərəqqi və kamilliyindən xəbər verilir. Dağınıq, imansız, günaha bulaşmış xalqların məğlubiyyəti və məhvi də proqnozlaşdırılır ki, bu da bəşər tarixinə yazılıb.

Buna görə də Quran sizə tövsiyə edir ki, yer üzünə nəzər salıb keçmiş qövmlərin və onların hökmdarlarının, zalım fironların işlərinə diqqətlə baxın. Kafir olub, Allahın peyğəmbərlərini inkar edən və yer üzündə zülm və fitnə-fəsadın təməlini qoyanların aqibətinin necə olduğunu və işlərinin necə bitdiyini görün.

İncə məqamlar

“Nur” təfsirində oxuyuruq: Bu ayə sosiologiyanın əhəmiyyətinə və cəmiyyətlərin izzət və zillət prinsiplərini dərk etməsinə işarə edir. Əvvəlki xalqlarda mövcud olan ənənələr aşağıdakılardır:

A: Haqqı qəbul etmək ki, onların nicat və xoşbəxtliyinə səbəb oldu.

B: Həqiqəti inkar etmək ki, onların məhvinə səbəb oldu.

C: Onlar üçün ilahi imtahanlar olub.

D: Haqqı tələb edənlərə qeybi yardım edilmişdir.

E: Zalımlara fürsət və möhlət verildi.

V: Allah adamlarının müqaviməti yüksək məqsədlərə çatmağa səbəb olmuşdur.

G: Kafirlərin hiyləsi və onun Allah tərəfindən zərərsizləşdirilməsi.

 

Mesajlar

1_ Bəşər tarixinə hakim olan sabit qanunlar və ənənələr ki, onları tanımaq bəşəriyyət üçün faydalıdır. «قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِكُمْ سُنَنٌ»

2_ Keçmişdəkilərin tarixi gələcəkdəkilərin həyatının işığıdır.

«فَسِيرُوا ... فَانْظُروا»

3_ Məqsədli və düşüncə ilə dünyanı gəzmək insan tərbiyəsi üçün ən yaxşı dərsdir. «فَسِيرُوا ... فَانْظُروا»

4_ Başqa millətlərdən heç bir fərqiniz yoxdur. İzzət və ya zillət faktorları hamısı eynidir. «فَسِيرُوا ... فَانْظُروا»

5_ Sələflərin tarixini, rəftarını və aqibətini bilmək yol seçməkdə faydalıdır. «فَسِيرُوا ... فَانْظُروا»

6_ Keçmiş tarixdən xəbərdar olmaqla, yolunuzun gələcəyini təxmin edə bilərsiniz. «فَسِيرُوا ... فَانْظُروا»

7_ Tarixi inkişafları öyrənmək və araşdırmaq lazımdır. «فَسِيرُوا ... فَانْظُروا»

8_ Tarixin tədqiqində cilvələr önəmli deyil, işin sonu önəmlidir. «فَسِيرُوا ... فَانْظُروا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ»

9_ Allahın cəzaları təkcə qiyamət ilə bağlı deyil, bəzən bu dünyada Allahın qəzəbi tüğyançılara gəlir. «عاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ»

 

 

 

iqna.ir