Naziat surəsində Allaha asiliyin köklərini tapmaq

25 May 2023 - 13:29

Qurani-Kərimin yetmiş doqquzuncu surəsi “Naziat” adlanır. 46 ayədən ibarət olan bu surə Quranın otuzuncu cüzündə yer alır. "Naziat", Məkkə surələrindən biridir ki, İslam Peyğəmbərinə (s) səksən birinci surə olaraq nazil olub.

Bu surə Allahın "Naziat"a and içməsi ilə başladığı üçün “Naziat” adlanır. "Naziat" can alan mələklər deməkdir.

Bu surənin əvvəlində Allah beş and içir; "Canı çətinliklə alan mələklər", “Aramlıqla can alan mələklər”, “Üzgüçülər üzən mələklər”, “ötüşənlər” və "tədbir edən mələklər".

"Nümunə" təfsirinə əsasən, surənin məzmunu altı hissədə ümumiləşdirilmişdir:

Qiyamət gününün gerçəkləşməsinə vurğu, saysız-hesabsız andlarla Qiyamət gününün qorxulu və qorxunc görüntülərinə işarə, Peyğəmbərin (s) və möminlərin qəlblərinə aramlıq bəxş etmək üçün Həzrət Musanın (ə) hekayətinə və Fironun aqibətinə qısa və keçici bir işarə. Əlbəttə ki, müşriklərə xəbərdarlıq etmək və Qiyaməti inkar etməyin insanı hansı günahlara tərəf apardığını vurğulamaq.

Bu surədə deyilənlərə əsasən, dünyanı axirətdən üstün tutmaq və nəfsin istəklərinə uymaq Allaha asiliyin əlamətlərindəndir. Nəfsinə qarşı çıxmaq isə Allahın məqamından qorxmaq əlamətidir. Həmçinin deyilmişdir ki, insanın Allaha üsyan və itaətsizlik etməsinin səbəbi insanın təkəbbür edib özünü böyük görməsidir. Bu təkəbbür Allahı və onun məqamını bilməməkdən irəli gəlir. Əksinə, Allahı tanımaq ona qarşı çıxmaqdan qorxmağa və nəfsinə hakim olmağa səbəb olur.

Bu surənin davamında Allahın qüdrətinin göydə və yerdə olan əlamətlərinə dair nümunələr bəyan edilib. Onlar da ölümdən sonra dirilmə və məadın mümkünlüyünə dəlildir. Həmçinin bu surənin bir hissəsində qiyamət hadisələri və günahkarların aqibəti və əməlisalehlərin mükafatı da qeyd olunur. Adıçəkilən surənin sonunda qiyamətin vaxtını heç kəsin bilmədiyi, lakin onun yaxın olduğu qəti şəkildə vurğulanır.

Sözügedən surənin ən mühüm məqamlarından biri də yerin genişlənməsindən bəhs edən "Naziat" surəsinin 30-cu ayəsidir. Torpağın genişlənməsinin mənası quru torpaqların su altından çıxmasıdır. Bəzi rəvayətlərə və qədim İslam mənbələrinə görə, yer kürəsi başlanğıcda su altında idi; Sonra torpaq sudan çıxdı. Bəzi hədislərdə və tarixi kitablarda suyun altından ilk çıxan yerin Məkkə və ya Kəbə torpağı olduğu qeyd edilir.

 

iqna.ir