Məscidləri kimlər tikə bilər?

25 May 2023 - 13:22

Tehran Universitetinin Quran və İtrət Tələbə Məktəbinin elmi heyətinin üzvü Hani Çitçianın “Tövbə” surəsində tədəbbür ilə bağlı mülahizələr silsiləsinin otuz altıncısı keçirilib. O, burada "Tövbə" surəsində "Məscidin İslam cəmiyyətinin birləşməsindəki rolu" haqqında danışıb. Onun mətnini aşağıda oxuya bilərsiniz:

7-ci ayədə buyurulur:

«كَيْفَ يَكُونُ لِلْمُشْرِكِينَ عَهْدٌ عِنْدَ اللَّهِ وَعِنْدَ رَسُولِهِ إِلَّا الَّذِينَ عَاهَدْتُمْ عِنْدَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ فَمَا اسْتَقَامُوا لَكُمْ فَاسْتَقِيمُوا لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ‌«

“Məscidülhəramın yanında (Hüdeybiyyədə) müqavilə bağladığınız kəslər (Bəni-Zəmirə və Kinanə qəbilələri) istisna olmaqla, müşriklərin Allah və Onun Peyğəmbəri yanında necə əhdi ola bilər?! Onlar sizinlə doğru-düzgün davrandıqca (əhdi pozmadıqca) siz də onlarla doğru-düzgün dolanın. Həqiqətən, Allah müttəqiləri (xəyanətdən, əhdi pozmaqdan çəkinənləri) sevər!”. Ayədə bəyan olunur ki, müşriklər əhd-peyman sahibləri deyildirlər və siz onlardan əhdə vəfa gözləməməlisiniz. Halbuki möminlər də əhdə sadiq qalmalıdırlar. Bu ayədə Məscidül-Hərama işarə edilməsi, müşriklərin həmin məscidin yanında Peyğəmbərlə bağladıqları əhd-peymanı nəzərdə tutur və bunu Məkkənin fəthi ilə bağlı hesab edirlər.

Sonrakı məsələ 17-dən 19-a qədər olan ayələrdən ibarətdir:

«مَا كَانَ لِلْمُشْرِكِينَ أَنْ يَعْمُرُوا مَسَاجِدَ اللَّهِ شَاهِدِينَ عَلَى أَنْفُسِهِمْ بِالْكُفْرِ أُولَئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ وَفِي النَّارِ هُمْ خَالِدُونَ. إِنَّمَا يَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَلَمْ يَخْشَ إِلَّا اللَّهَ فَعَسَى أُولَئِكَ أَنْ يَكُونُوا مِنَ الْمُهْتَدِينَ. أَجَعَلْتُمْ سِقَايَةَ الْحَاجِّ وَعِمَارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ كَمَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَجَاهَدَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ لَا يَسْتَوُونَ عِنْدَ اللَّهِ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ»

"Müşriklər küfr etdikləri barədə öz-özlərinə şahid olduqları halda, Allahın məscidlərini təmir etmək onlara layiq olmaz. Onların əməlləri puça çıxmışdır. Onlar Cəhənnəmdə (od içində) əbədi qalacaqlar! Allahın məscidlərini yalnız Allaha və qiyamət gününə iman gətirən, namaz qılıb zəkat verən və Allahdan başqa heç kəsdən qorxmayanlar təmir edə bilərlər (yalnız bu qəbildən olan şəxslərin əməlləri Allah dərgahında qəbul olunar). Məhz onlar doğru yola yetişənlərdən ola bilərlər! (Ey müşriklər!) Məgər siz hacılara su verməyi və Məscidülhəramı təmir etməyi Allaha və qiyamət gününə iman gətirib Allah yolunda cihad edənlərlə eynimi tutursunuz? Onlar Allah yanında eyni olmazlar. Allah zalım tayfanı doğru yola yönəltməz!"

Mövzu Allahın məscidləridir. Müşriklərin məscidin tikintisi və abadlaşdırılmasında iştirak etmələri münasib deyil. Burada "abadlaşdırmaq"dan məqsəd onun maddi və zahiri tərəfinə işarə edərək məscidin tikintisində müşriklərin iştirak etdiyini göstərir. Qaydaya görə, onların Allaha bəndəliklə əlaqədar həyəcanları yoxdur, amma niyə iştirak edirlər? Onların iştirakı bir növ müsəlmanları borclu etməkdir və şəxsi mənfəəti güdürlər.

Müşriklərin məscid tikməsi onları «وَفِی النَّارِ هُمْ خَالِدُونَ» "cəhənnəmdə əbədi qalmaq"dan qurtara bilməz. Bu göstərir ki, müşrikin məscidin tikilməsində iştirak etməsi ona fayda vermədikdə, bu iştirak müsəlmanların boynunda da heç bir haqq yaratmır. Allah insanlara faydası olmayan heç bir şeyə icazə verməz. Nə qədər ki, insanda şirk var, dinin zahiri işləri ilə məşğul olmaq heç kimə xeyir gətirməyəcək. Bu 17-ci ayə ümumidir.

 

iqna.ir